Diwan Mazhar Khui

فهرست دیوان مظهر خویی

مقدمه…………………………………….7
نمونه غزل مظهر………………………..25
غزل ……………………………………29
قصاید …………………………………..141
مثنوی ……………………………176
فی القطعات ……………………193
در رباعیات …………………………..195
دو بیتی …………………………..201
مفردات …………………………..202
منابع و مآخذ …………………..205

مقدمه

میرزا عباسقلی خان مظهر

از شاعران به نام عهد ناصر الدّین شاه و مظفّر الدّین شاه قاجار است.

پدرش زین العابدین خان، چاپارباشی عباس میرزا نایب السلطنه بوده و از اهالی خوی می باشد. معلوم نیست محل تولّد مظهر خوی یا تبریز است ولی نشو و نمای او در تبریز بوده است و بعضی از تذکر ها او را از اعیان تبریز قلمداد نموده اند.

(دیوان مظهر خویی)

هیچ‌یک از تذکره ها که بدان ها خواهیم پرداخت از احوال مظهر سخنی که چندان قابل‌ اعتنا باشد به میان نیاورده اند.

خود مظهر نیز در هیچ کجا اشاره ای به محل تولّد و یا سال تولّد خود نمی کند. بعضی او را مظهر خویی، بعضی دیگر مظهر تبریزی و برخی دیگر مظهر خویی تبریزی مورد خطاب قرار داده اند.

بنا به اظهار صریح خود مظهر نام پدرش زین العابدین خان است و یک برادر به نام فرامرز خان و دو خواهر نیز داشته است.

از شاگردان محمّد امین ملقّب به استاد و متخلّص به دلسوز شاعر برجسته ی تبریزی است.

(دیوان مظهر خویی)

سید احمد دیوان بیگی شیرازی در تذکره ی حدیقه الشعراء که به ادب و فرهنگ در عصر قاجاریه پرداخته است، ذیل مظهر تبریزی می نویسد:

اسمش عباسقلی خان از اعیان تبریز، پدرش زین العابدین خان چاپارباشی است.

خودش خیلی ملاحت و صباحت منظر داشته، عاقبت شوری بر سرش افتاده لباس کسوت پوشیده، سر به سیاحت گذاشت.

در همان اوقات که جوان صبیحی بوده به اقتضای صورت خود این تخلّص را اختیار نموده، دیوان بیگی می نویسد، مظهر تا سال هزار و دویست و شصت و سه در حیات بوده، از اوست:…..